Viet Writer
Và Mai Có Nắng
-
Chap-325
Chương 331: Võ học và Võ cử (2)
- Có ít còn hơn không...
Viên Lang trung này không sợ hắn.
- Hay cho một câu có ít còn hơn không!
Trần Khác hừ lạnh một tiếng:
- Quan gia bổ nhiệm ta quản lý Võ học viện Hoàng gia, ngài dặn dò muốn ta nhất định phải làm tốt việc ở đó, bồi dưỡng tướng lĩnh ưu tú cho Đại Tống, một lần tẩy sạch những thói quen xấu. Ngươi lại thả một câu nhẹ bẫng “Có còn hơn không” khiến cho Thánh mệnh cũng hóa thành hư ảo!
- Bản quan cũng không nhận được ý chỉ.
Viên Lang trung kia không phải hạng người sợ phiền phức, cũng cười lạnh nói:
- Cũng không thể chỉ bằng một câu của ngài liền thay đàn đổi dây?
- Vậy đơn giản, chúng ta đến Ngự tiền cầu người chứng nhận một phen!
Trần Khác nói xong đứng lên.
- Ôi, Trọng Phương bớt giận.
Thấy song phương muốn giương đao bạt kiếm, Tăng Công Lượng vội cho viên Lang trung kia lui ra:
- Chuyện này khẳng định có chút hiểu lầm!
- Không có gì là hiểu lầm cả. Căn bản là người Xu Mật Viện muốn phế bỏ Võ học viện.
Trần Khác lại ngồi xuống, hầm hừ:
- Xin hỏi, Tướng công và Võ học viện, ở đâu chui ra đại thù như thế?
- Lời ấy sai rồi...
Tăng Công Lượng rất có phong thái trưởng lão, không so đo với Trần Khác đang gây sự, cười khổ dỗ dành:
- Thực ra Triều đình đã sớm tiếc cho võ tướng vô dụng, vẫn muốn thành lập một chế độ bồi dưỡng võ quan. Cho nên ngoài Võ cử, tháng năm năm Khánh Lịch thứ ba, đã cho mở Võ học viện ở miếu Võ Thành Vương, cũng mời Nguyễn Dật làm giáo thụ, hy vọng mô phỏng trường giáo học Quốc Tử Giám, bồi dưỡng các võ quan đủ tư cách sau này.
- Nhưng mà, không được như mong muốn, võ học không có sức hấp dẫn, không người nào nguyện ý nhập học làm võ sinh. Đối với chuyện này, ngay lúc đó Phạm Văn Chính của Tham Tri Chính Sự đã tấu với Quan gia: “Quốc gia đẩy mạnh võ học, nhưng bất hạnh không có người nguyện ý nhập học, tiếp tục thế này, chỉ sợ nước khác cho rằng chúng ta không có anh hùng. Không bằng hạ lệnh hủy bỏ danh nghĩa võ học, nếu học sinh có yêu thích binh pháp, có thể đi theo quan viên bản giám, để cho học sinh này bí mật đọc binh thư...”
Trần Khác cười lạnh nói tiếp:
- Ví thề, Đại Tống, thậm chí cả Hoa Hạ, trường võ học bồi dưỡng nhân tài thực sự đầu tiên chỉ tồn tại không đủ trăm ngày, đã bị bức bách kết thúc sứ mạng của mình.
- Hạ quan vô cùng kính ngưỡng cách làm người của Phạm Văn Chính công.
Nói đến đây, Trần Khác khó nén sự khinh miệt nói:
- Nhưng những lời này của tướng công, thật sự khiến cho người ta không nói nổi lời nào... Chẳng lẽ chúng ta thành lập võ học chỉ là để cho người ngoại quốc xem sao? Chẳng lẽ chỉ vì nhất thời chiêu sinh khó khăn đã cảm thấy mất mặt trước Liêu Hạ, cho nên bỏ võ học, để cho học sinh muốn học binh thư cũng phải lén lút như kẻ trộm sao?
- Cái này...
Tăng Công Lượng nói:
- Ý của Văn Chính công là, không ai báo danh võ học không bằng không mở ra nữa, sửa thành bồi dưỡng cá nhân thích hợp hơn.
- Vì sao không nghĩ đến cách cải tiến, gia tăng võ học sinh, mà phải vì một chuyện nhỏ đó mà bỏ chuyện lớn này?
Trần Khác hỏi.
- Tập tục như vậy, nào có dễ sửa?
Tăng Công Lượng giận dữ:
- Ngươi cũng thấy đấy, ước nguyện thành lập võ học ban đầu là tốt, nhưng không thích hợp với nước ta.
- Tướng công từng nhiều năm chủ trì biên soạn tác phẩm quân sự lớn “Vũ Kinh tổng yếu”.
Trần Khác trầm giọng hỏi
- Không biết ước nguyện ban đầu như thế nào?
“Vũ Kinh tổng yếu” là mười mấy năm trước Tăng Công Lượng phụng mệnh Công Bộ Thị lang Đỉnh Độ biên soạn một cuốn sách giáo khoa quân sự nội dung rộng khắp, gồm tất cả phương diện tuyển tướng dụng binh, giáo dục huấn luyện, bộ đội biên thành, hành quân cắm trại, trận pháp cổ kim, thông tin trinh sát, công thủ thành trì, hỏa công thủy chiến, vũ khí trang bị giảng giải tỉ mỉ cẩn thận. Cho nên về lý luận quân sự, trình độ của Tăng Công Lượng ở Đại Tống triều có thể nói là nhân tài kiệt xuất.
Y hơi trầm ngâm:
- Đương nhiên muốn giúp các tướng lĩnh quan viên Đại Tống, bồi dưỡng một lớp nhân tài quân sự đặc biệt, mong chấn hưng quân lực Đại Tống rồi.
Trần Khác hỏi tới:
- Cuốn sách này đã được xuất bản hơn mười năm, hẳn đã thấy được hiệu quả?
Tăng Công Lượng lúng túng:
- Cái này, hiệu quả quá nhỏ.
- Là viết không tốt sao? Quân tử có thể bắt nạt kẻ yếu,
Trần Khác chuyên ức hiếp Tăng lão đầu vốn tốt tính, nếu đổi là Hàn Kỳ, hắn đã sớm bị đá ra ngoài.
- Ôi...
Tăng Công Lượng thời dài nói:
- Có lẽ thế!
- Sao tướng công lại tự coi nhẹ mình?
Trần Khác thành khẩn nói:
- Trước kia hạ quan cũng cho là như vậy, nhưng mãi đến gần đây ta mới có dịp đọc qua toàn thư, mới phát hiện hoàn toàn không phải vậy. “Vũ kinh tổng yếu” kiến thức cao xa, đúng là đã làm ra vấn đề tại sao quân lực của Đại Tống yếu ớt đến thế, tất cả đều là nhất châm kiến huyết (từng câu đều đúng chỗ yếu). Cũng có phương pháp ứng đối vô cùng thỏa đáng.
- Ví dụ như, từ khi mới lập quốc tới nay, để đề phòng địa phương cát cứ, tướng soái chuyên quyền, nên quyền thống binh và định kế hoạch tác chiến đều thu về do Hoàng đế trực tiếp quản, nhưng uốn cong thành thẳng, kết quả thành ra tướng không biết quân, binh không nhận tướng, dẫn đến chiến sự bất lợi mà bại lui.
Trần Khác dừng một chút nói:
- Mà trong “Vũ kinh tổng yếu” nhấn mạnh vô cùng cọi trọng tư tưởng dụng binh “Quý tri biến” “Không quyết sự khi không biết gì”, đây là pháp bảo bách chiến bách thắng của quân đội nhà Hán ta hàng ngàn năm, cũng là nguyên nhân triều đình ta chiến không thắng nổi. Tướng công nhìn thực rõ đấy!
- Còn nữa, Tướng công không giống với văn nhân, coi chiến tranh chỉ đơn giản là so đấu binh lực, ai nhiều binh hơn sẽ thắng, bọn họ hoàn toàn không hiểu được huấn luyện binh lính và sĩ khí, tướng lĩnh chỉ huy và mưu kế mới là yếu tố quyết định thắng lợi. Tướng công lại rõ ràng vạch ra, binh không quý ở nhiều mà ở tinh, không thể hữu dũng vô mưu. Chủ trương “Binh dùng người, cũng phải thuận theo ngắn dài” chú trọng huấn luyện quân đội, cho rằng không có lính biết sợ và chiến mã biết mệt, chỉ là huấn luyện không nghiêm mà thành...
Nghe Trần Khác thong thả nói, Tăng Công Lượng không biết làm sao, cũng ngơ ngẩn. Dường như ông đang quay trở về hơn hai mươi năm trước, khi đó Đại Tống triều có vẻ hùng mạnh, được nhiều nơi xưng thần, lại nảy sinh ra một Lý Nguyên Hạo từ trong hoang vu đánh cho thất bại thê thảm, quân lính tan rã, cảm giác thất bại này, cảm giác hổ thẹn này, thật ai cũng đau nhói...
Đó là thảm bại trước nay chưa từng có, nếu thua dưới tay thủ hạ Liêu Quốc, trong lòng mọi người còn có thể thoải mái một chút, dù sao đó vẫn là kẻ địch mạnh. Hơn nữa Liêu quốc cũng chưa từng đánh Tống triều thảm hại đến mức đó. Điều này khiến cho tất cả mọi người đều phải nghĩ lại, mới biết Đại Tống đã sa đọa thành bộ dáng gì, nếu không tỉnh lại, thật sự phải chịu họa vong quốc diệt chủng rồi.
Cho nên Quan gia mới gây sức ép, thề phải cải cách, cho nên các anh tài thiên hạ Phạm Trọng Yêm, Phú Bật, Hàn Kỳ, Âu Dương Tu... Đã đánh cược tất cả của mình, phát động ra trận chiến oanh oanh liệt liệt Khánh Lịch năm đó.
Vào thời điểm dữ dội của năm đó, Tăng Công Lượng không được để mắt tới, bởi vì ông theo phái làm thực sự, không giống với phái cải cách, không cần biết chỗ nào có vấn đề, đều nhất định phải tăng lên tới mức độ cao toàn cục, cho rằng đạo đức nhân tâm, toàn bộ hệ thống lại trị mới xảy ra vấn đề.
Nhưng theo như Tăng lão công thì như vậy là quá to lớn, quá phù phiếm. Nếu trên phương diện quân sự có vấn đề thì chuyên tâm giải quyết cho tốt vấn đề quân sự là được, xét đến đạo đức nhân tâm chỉ là chuyện bé xé ra to. Cho nên Tăng Công Lượng lao tâm khổ tứ cùng với Đinh Độ biên soạn ra đại tác phẩm “Quân lữ chính, thảo phạt chi sj” (chuyện quân lữ, việc thảo phạt) hy vọng dùng cái này để nâng cao trình độ tướng lĩnh Đại Tống.
Quan gia cũng hết sức quan tâm đến bộ “Vũ kinh tổng yếu” này, cũng muốn lập Võ học, chuyên môn giáo thụ. Ai ngờ, “Vũ kinh tổng yếu” còn chưa phát hành, võ học đã bị các đại thần đóng cửa. Một năm sau, “Vũ kinh tổng yếu” xuất bản, nhưng vì đề cập tới nhiều chuyện cơ mật nên không được phát hành công khai, cuối cùng để bài trí cho kho sách cung đình, chỉ có nhà tướng mới có thể ôm một bộ về cất giữ, chưa lọt ra một chút xíu nào.
Dốc hết tâm huyết phụng hiến, lại bị đem bỏ xó, tâm tình Tăng Công Lượng tự mình suy nghĩ cũng có thể hình dung ra được. Nhưng điểm mạnh của ông so với phái cải cách chính là tính nhẫn nại. Trên thực tế, hai mươi năm nay, chỉ cần có cơ hội, ông liền muốn cho bộ sách này phát huy tác dụng. Chỉ có điều đến nay vẫn chưa có cơ hội thích hợp.
Hiện giờ bản thân đã là Xu Mật Sứ, người đứng đầu quân sự Đại Tống, mà cũng không chịu cố gắng một chút, thì còn đợi đến khi nào?
Trần Khác dứt lời, trong trực phòng của Xu Mật Sứ liền chìm trong yên lặng một lúc lâu, rõ ràng đang dâng lên chút cảm xúc.
- Ngươi cảm thấy quyển sách này nên phổ biến như thế nào?
Trầm ngâm một lúc lâu, Tăng Công Lượng mới thấp giọng hỏi.
- Trừ việc thành lập Võ học viện ra, không còn cách nào khác!
Trần Khác trầm giọng khẳng định.
- Nếu ta ta lệnh cho tướng lĩnh tự học thì sao?
Tăng Công Lượng cười hỏi lại.
- Không nói đến người ta không học binh thư, cũng đã là tướng lĩnh rồi, chỉ nói đến võ tướng Đại Tống ta, người một chữ bẻ đôi cũng không biết có lẽ cũng không nhiều lắm, nhưng người không học vấn không nghề nghiệp thì chỗ nào cũng có.
Trần Khác cười lạnh:
- Tướng công trông cậy vào bọn họ học binh thư của ngài, thực tế sao?
- Có ít còn hơn không...
Viên Lang trung này không sợ hắn.
- Hay cho một câu có ít còn hơn không!
Trần Khác hừ lạnh một tiếng:
- Quan gia bổ nhiệm ta quản lý Võ học viện Hoàng gia, ngài dặn dò muốn ta nhất định phải làm tốt việc ở đó, bồi dưỡng tướng lĩnh ưu tú cho Đại Tống, một lần tẩy sạch những thói quen xấu. Ngươi lại thả một câu nhẹ bẫng “Có còn hơn không” khiến cho Thánh mệnh cũng hóa thành hư ảo!
- Bản quan cũng không nhận được ý chỉ.
Viên Lang trung kia không phải hạng người sợ phiền phức, cũng cười lạnh nói:
- Cũng không thể chỉ bằng một câu của ngài liền thay đàn đổi dây?
- Vậy đơn giản, chúng ta đến Ngự tiền cầu người chứng nhận một phen!
Trần Khác nói xong đứng lên.
- Ôi, Trọng Phương bớt giận.
Thấy song phương muốn giương đao bạt kiếm, Tăng Công Lượng vội cho viên Lang trung kia lui ra:
- Chuyện này khẳng định có chút hiểu lầm!
- Không có gì là hiểu lầm cả. Căn bản là người Xu Mật Viện muốn phế bỏ Võ học viện.
Trần Khác lại ngồi xuống, hầm hừ:
- Xin hỏi, Tướng công và Võ học viện, ở đâu chui ra đại thù như thế?
- Lời ấy sai rồi...
Tăng Công Lượng rất có phong thái trưởng lão, không so đo với Trần Khác đang gây sự, cười khổ dỗ dành:
- Thực ra Triều đình đã sớm tiếc cho võ tướng vô dụng, vẫn muốn thành lập một chế độ bồi dưỡng võ quan. Cho nên ngoài Võ cử, tháng năm năm Khánh Lịch thứ ba, đã cho mở Võ học viện ở miếu Võ Thành Vương, cũng mời Nguyễn Dật làm giáo thụ, hy vọng mô phỏng trường giáo học Quốc Tử Giám, bồi dưỡng các võ quan đủ tư cách sau này.
- Nhưng mà, không được như mong muốn, võ học không có sức hấp dẫn, không người nào nguyện ý nhập học làm võ sinh. Đối với chuyện này, ngay lúc đó Phạm Văn Chính của Tham Tri Chính Sự đã tấu với Quan gia: “Quốc gia đẩy mạnh võ học, nhưng bất hạnh không có người nguyện ý nhập học, tiếp tục thế này, chỉ sợ nước khác cho rằng chúng ta không có anh hùng. Không bằng hạ lệnh hủy bỏ danh nghĩa võ học, nếu học sinh có yêu thích binh pháp, có thể đi theo quan viên bản giám, để cho học sinh này bí mật đọc binh thư...”
Trần Khác cười lạnh nói tiếp:
- Ví thề, Đại Tống, thậm chí cả Hoa Hạ, trường võ học bồi dưỡng nhân tài thực sự đầu tiên chỉ tồn tại không đủ trăm ngày, đã bị bức bách kết thúc sứ mạng của mình.
- Hạ quan vô cùng kính ngưỡng cách làm người của Phạm Văn Chính công.
Nói đến đây, Trần Khác khó nén sự khinh miệt nói:
- Nhưng những lời này của tướng công, thật sự khiến cho người ta không nói nổi lời nào... Chẳng lẽ chúng ta thành lập võ học chỉ là để cho người ngoại quốc xem sao? Chẳng lẽ chỉ vì nhất thời chiêu sinh khó khăn đã cảm thấy mất mặt trước Liêu Hạ, cho nên bỏ võ học, để cho học sinh muốn học binh thư cũng phải lén lút như kẻ trộm sao?
- Cái này...
Tăng Công Lượng nói:
- Ý của Văn Chính công là, không ai báo danh võ học không bằng không mở ra nữa, sửa thành bồi dưỡng cá nhân thích hợp hơn.
- Vì sao không nghĩ đến cách cải tiến, gia tăng võ học sinh, mà phải vì một chuyện nhỏ đó mà bỏ chuyện lớn này?
Trần Khác hỏi.
- Tập tục như vậy, nào có dễ sửa?
Tăng Công Lượng giận dữ:
- Ngươi cũng thấy đấy, ước nguyện thành lập võ học ban đầu là tốt, nhưng không thích hợp với nước ta.
- Tướng công từng nhiều năm chủ trì biên soạn tác phẩm quân sự lớn “Vũ Kinh tổng yếu”.
Trần Khác trầm giọng hỏi
- Không biết ước nguyện ban đầu như thế nào?
“Vũ Kinh tổng yếu” là mười mấy năm trước Tăng Công Lượng phụng mệnh Công Bộ Thị lang Đỉnh Độ biên soạn một cuốn sách giáo khoa quân sự nội dung rộng khắp, gồm tất cả phương diện tuyển tướng dụng binh, giáo dục huấn luyện, bộ đội biên thành, hành quân cắm trại, trận pháp cổ kim, thông tin trinh sát, công thủ thành trì, hỏa công thủy chiến, vũ khí trang bị giảng giải tỉ mỉ cẩn thận. Cho nên về lý luận quân sự, trình độ của Tăng Công Lượng ở Đại Tống triều có thể nói là nhân tài kiệt xuất.
Y hơi trầm ngâm:
- Đương nhiên muốn giúp các tướng lĩnh quan viên Đại Tống, bồi dưỡng một lớp nhân tài quân sự đặc biệt, mong chấn hưng quân lực Đại Tống rồi.
Trần Khác hỏi tới:
- Cuốn sách này đã được xuất bản hơn mười năm, hẳn đã thấy được hiệu quả?
Tăng Công Lượng lúng túng:
- Cái này, hiệu quả quá nhỏ.
- Là viết không tốt sao? Quân tử có thể bắt nạt kẻ yếu,
Trần Khác chuyên ức hiếp Tăng lão đầu vốn tốt tính, nếu đổi là Hàn Kỳ, hắn đã sớm bị đá ra ngoài.
- Ôi...
Tăng Công Lượng thời dài nói:
- Có lẽ thế!
- Sao tướng công lại tự coi nhẹ mình?
Trần Khác thành khẩn nói:
- Trước kia hạ quan cũng cho là như vậy, nhưng mãi đến gần đây ta mới có dịp đọc qua toàn thư, mới phát hiện hoàn toàn không phải vậy. “Vũ kinh tổng yếu” kiến thức cao xa, đúng là đã làm ra vấn đề tại sao quân lực của Đại Tống yếu ớt đến thế, tất cả đều là nhất châm kiến huyết (từng câu đều đúng chỗ yếu). Cũng có phương pháp ứng đối vô cùng thỏa đáng.
- Ví dụ như, từ khi mới lập quốc tới nay, để đề phòng địa phương cát cứ, tướng soái chuyên quyền, nên quyền thống binh và định kế hoạch tác chiến đều thu về do Hoàng đế trực tiếp quản, nhưng uốn cong thành thẳng, kết quả thành ra tướng không biết quân, binh không nhận tướng, dẫn đến chiến sự bất lợi mà bại lui.
Trần Khác dừng một chút nói:
- Mà trong “Vũ kinh tổng yếu” nhấn mạnh vô cùng cọi trọng tư tưởng dụng binh “Quý tri biến” “Không quyết sự khi không biết gì”, đây là pháp bảo bách chiến bách thắng của quân đội nhà Hán ta hàng ngàn năm, cũng là nguyên nhân triều đình ta chiến không thắng nổi. Tướng công nhìn thực rõ đấy!
- Còn nữa, Tướng công không giống với văn nhân, coi chiến tranh chỉ đơn giản là so đấu binh lực, ai nhiều binh hơn sẽ thắng, bọn họ hoàn toàn không hiểu được huấn luyện binh lính và sĩ khí, tướng lĩnh chỉ huy và mưu kế mới là yếu tố quyết định thắng lợi. Tướng công lại rõ ràng vạch ra, binh không quý ở nhiều mà ở tinh, không thể hữu dũng vô mưu. Chủ trương “Binh dùng người, cũng phải thuận theo ngắn dài” chú trọng huấn luyện quân đội, cho rằng không có lính biết sợ và chiến mã biết mệt, chỉ là huấn luyện không nghiêm mà thành...
Nghe Trần Khác thong thả nói, Tăng Công Lượng không biết làm sao, cũng ngơ ngẩn. Dường như ông đang quay trở về hơn hai mươi năm trước, khi đó Đại Tống triều có vẻ hùng mạnh, được nhiều nơi xưng thần, lại nảy sinh ra một Lý Nguyên Hạo từ trong hoang vu đánh cho thất bại thê thảm, quân lính tan rã, cảm giác thất bại này, cảm giác hổ thẹn này, thật ai cũng đau nhói...
Đó là thảm bại trước nay chưa từng có, nếu thua dưới tay thủ hạ Liêu Quốc, trong lòng mọi người còn có thể thoải mái một chút, dù sao đó vẫn là kẻ địch mạnh. Hơn nữa Liêu quốc cũng chưa từng đánh Tống triều thảm hại đến mức đó. Điều này khiến cho tất cả mọi người đều phải nghĩ lại, mới biết Đại Tống đã sa đọa thành bộ dáng gì, nếu không tỉnh lại, thật sự phải chịu họa vong quốc diệt chủng rồi.
Cho nên Quan gia mới gây sức ép, thề phải cải cách, cho nên các anh tài thiên hạ Phạm Trọng Yêm, Phú Bật, Hàn Kỳ, Âu Dương Tu... Đã đánh cược tất cả của mình, phát động ra trận chiến oanh oanh liệt liệt Khánh Lịch năm đó.
Vào thời điểm dữ dội của năm đó, Tăng Công Lượng không được để mắt tới, bởi vì ông theo phái làm thực sự, không giống với phái cải cách, không cần biết chỗ nào có vấn đề, đều nhất định phải tăng lên tới mức độ cao toàn cục, cho rằng đạo đức nhân tâm, toàn bộ hệ thống lại trị mới xảy ra vấn đề.
Nhưng theo như Tăng lão công thì như vậy là quá to lớn, quá phù phiếm. Nếu trên phương diện quân sự có vấn đề thì chuyên tâm giải quyết cho tốt vấn đề quân sự là được, xét đến đạo đức nhân tâm chỉ là chuyện bé xé ra to. Cho nên Tăng Công Lượng lao tâm khổ tứ cùng với Đinh Độ biên soạn ra đại tác phẩm “Quân lữ chính, thảo phạt chi sj” (chuyện quân lữ, việc thảo phạt) hy vọng dùng cái này để nâng cao trình độ tướng lĩnh Đại Tống.
Quan gia cũng hết sức quan tâm đến bộ “Vũ kinh tổng yếu” này, cũng muốn lập Võ học, chuyên môn giáo thụ. Ai ngờ, “Vũ kinh tổng yếu” còn chưa phát hành, võ học đã bị các đại thần đóng cửa. Một năm sau, “Vũ kinh tổng yếu” xuất bản, nhưng vì đề cập tới nhiều chuyện cơ mật nên không được phát hành công khai, cuối cùng để bài trí cho kho sách cung đình, chỉ có nhà tướng mới có thể ôm một bộ về cất giữ, chưa lọt ra một chút xíu nào.
Dốc hết tâm huyết phụng hiến, lại bị đem bỏ xó, tâm tình Tăng Công Lượng tự mình suy nghĩ cũng có thể hình dung ra được. Nhưng điểm mạnh của ông so với phái cải cách chính là tính nhẫn nại. Trên thực tế, hai mươi năm nay, chỉ cần có cơ hội, ông liền muốn cho bộ sách này phát huy tác dụng. Chỉ có điều đến nay vẫn chưa có cơ hội thích hợp.
Hiện giờ bản thân đã là Xu Mật Sứ, người đứng đầu quân sự Đại Tống, mà cũng không chịu cố gắng một chút, thì còn đợi đến khi nào?
Trần Khác dứt lời, trong trực phòng của Xu Mật Sứ liền chìm trong yên lặng một lúc lâu, rõ ràng đang dâng lên chút cảm xúc.
- Ngươi cảm thấy quyển sách này nên phổ biến như thế nào?
Trầm ngâm một lúc lâu, Tăng Công Lượng mới thấp giọng hỏi.
- Trừ việc thành lập Võ học viện ra, không còn cách nào khác!
Trần Khác trầm giọng khẳng định.
- Nếu ta ta lệnh cho tướng lĩnh tự học thì sao?
Tăng Công Lượng cười hỏi lại.
- Không nói đến người ta không học binh thư, cũng đã là tướng lĩnh rồi, chỉ nói đến võ tướng Đại Tống ta, người một chữ bẻ đôi cũng không biết có lẽ cũng không nhiều lắm, nhưng người không học vấn không nghề nghiệp thì chỗ nào cũng có.
Trần Khác cười lạnh:
- Tướng công trông cậy vào bọn họ học binh thư của ngài, thực tế sao?
Bình luận facebook